Usługi medyczne a VAT

Podatek od towarów i usług – popularnie nazywany podatkiem VAT – obciąża nie tylko sprzedawców, ale również nabywców. Przepisy rozstrzygają, że niektóre świadczenia są z niego zwolnione. Do tego grona – przy spełnieniu określonych warunków – należą również m.in. usługi medyczne. 

Zwolnienie z VAT – na czym polega? 

Wszyscy przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą podlegają obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku od towarów i usług. W niektórych sytuacjach istnieje jednak możliwość korzystania ze zwolnienia z podatku. 

Prawo do zwolnienia jest uzależnione od nieprzekroczenia limitu dochodów lub przedmiotu działalności. 

Zwolnienie podmiotowe dotyczy tych podatników, u których wartość sprzedaży w poprzednim roku nie przekroczyła łącznie kwoty 200 000 złotych. Nie wlicza się do niej podatku, a także m.in. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość oraz sprzedaży na odległość towarów importowanych, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju. Prawa do zwolnienia nigdy nie mają podatnicy wymienieni w art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług. To m.in. przedsiębiorcy świadczący usługi prawnicze czy jubilerskie. 

Zwolnienie przedmiotowe obejmuje z kolei określone rodzaje wykonywanej działalności gospodarczej. Ich katalog został wymieniony w art. 43 ust. 1. ustawy o podatku od towarów i usług. Do najpopularniejszych należą usługi finansowe, edukacyjne i medyczne. 

Usługi medyczne VAT 

Podatkiem VAT objęte są odpłatna dostawa towarów i świadczenie usług na terenie kraju. Pod pojęciem dostawy towarów należy rozumieć przeniesienie praw do towaru – tzn. prawa do rozporządzania nimi jak właściciel. Odpłatne świadczenie usług to z kolei każde świadczenie usług, które nie jest dostawą towarów. Nie ma znaczenia, kto jest drugą stroną umowy – może to być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna czy jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej. 

Na tej podstawie należy stwierdzić, że usługi z zakresu ochrony zdrowia są opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Stawka VAT na usługi medyczne co do zasady wynosi 23%. Czy jednak lekarz może korzystać ze zwolnienia z VAT? 

Zwolnienie z VAT usługi medyczne 

Zastanawiasz się, jakie są usługi medyczne zwolnione z VAT? Artykuł 43 ust. 1 pkt 18, 18a i 19 ustawy o VAT rozstrzyga, że zwalnia się od podatku: 

• usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze;
• takie same usługi świadczone na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich zakładów leczniczych, w których wykonywana jest działalność lecznicza;
• a także usługi tego typu świadczone w ramach wykonywania zawodów lekarza, lekarza dentysty, pielęgniarki, położne czy psychologa. 

Co trzeba zrobić, aby korzystać ze zwolnienia z VAT na usługi medyczne? Wystarczy, że w danym przypadku są spełnione wymienione powyżej przesłanki o charakterze przedmiotowym – w odniesieniu do rodzaju świadczonych usług – oraz podmiotowym – uwzględniające zawód wykonywany przez usługodawcę. 

Zwolnienie z VAT w przypadku usług medycznych ma więc charakter podmiotowo-przedmiotowy. Kluczowa dla ustalenia, czy w danym przypadku prawo do zwolnienia przysługuje, jest analiza przedmiotu usługi. Jeżeli jest ona związana z ochroną zdrowia i ma na celu utrzymanie albo poprawę zdrowia, prawdopodobnie będzie można uznać, że spełnia ona dyspozycję przytoczonego przepisu. 

Główne wątpliwości dotyczą udzielania porad, które nie są bezpośrednio związane z weryfikacją stanu zdrowia i postawieniem diagnozy. Jeżeli okaże się, że dana usługa nie spełnia celu terapeutycznego i nie dotyczy zaklasyfikowania choroby, jej leczenia bądź opieki, zwolnienie z VAT prawdopodobnie nie będzie mogło być zastosowane.